16.12.2012

STATYSTYKA OPISOWA


Statystyczne metody badania prawidłowości w zakresie struktury zjawisk masowych

Są cztery rodzaje prawidłowości statystycznej:
1)     prawidłowość w zakresie struktury
2)     prawidłowość w zakresie dynamiki
3)     prawidłowość w zakresie współzależności w czasie
4)     prawidłowość w zakresie współzależności w przestrzeni
Badanie prawidłowości w zakresie struktury zjawisk masowych możemy w skrócie nazwać analizą struktury.
Podstawowymi formami prezentacji danych statystycznych w analizie struktury są szeregi szczegółowe i szeregi rozdzielne. Szeregi szczegółowe wykorzystujemy wówczas, gdy badanie dotyczy małych zbiorowości statystycznych (kilka, kilkanaście jednostek). Natomiast wraz ze wzrostem liczby jednostek zbiorowości wskazane jest prezentowanie materiału statystycznego w postaci szeregów rozdzielnych.
Szereg szczegółowy to najstarszy szereg statystyczny. Tworzą go wartości jednostek uporządkowane od wartości najmniejszych do największych. Nie mówimy więc tu o tabelarycznej formie prezentacji danych (bo jest tylko jeden wiersz).
W szeregu rozdzielczym mamy dwie kolumny: warianty badanych cech oraz liczby jednostek. Jest więc on tabelaryczną formą prezentacji danych. Widoczny jest rozkład badanej cechy w danej zbiorowości. 
Istnieją też graficzne formy prezentacji danych. Do liniowych należą wielobok liczebności zwykły i skumulowany. Do powierzchniowych należą histogram zwykły i skumulowany. Formy te są graficznym przedstawieniem szeregów rozdzielczych przedziałowych. Jeżeli mamy szereg rozdzielczy punktowy, to stosujemy diagram punktowy.
Wybór szeregu punktowego i przedziałowego nie zależy od rodzaju badanej cechy (skokowego i ciągłego), choć w pewien sposób są one powiązane. Jednak głównie opieramy się na liczbie wariantów danej cechy.
Typy rozkładów empirycznych w zbiorowości statystycznej.
Rozkładem empirycznym badanej cechy nazywamy przyporządkowanie kolejnym wartościom cechy, odpowiadającym im liczebnościom. Szereg rozdzielczy dla cechy ilościowej to właśnie tabelaryczna forma przedstawienia rozkładu empirycznego badanej cechy zbiorowości statystycznej.
Rodzaje (cechy) rozkładu empirycznego: 
1)     ze względu na liczbę punktów ekstremalnych; wyróżniamy jednomodalne (jedna wartość dominująca) i wielomodalne (kilka wartości dominujących)
     2)     Ze względu na rodzaj zmienności; wyróżniamy tu rozkłady empiryczne        a)symetryczne (mają oś symetrii a po obu jej stronach rozkład ilości jest taki sam);           rozkłady symetryczne można podzielić na normalne, spłaszczone i wysmukłe
          b)     asymetryczne (nie mają osi symetrii); dzielimy je na rozkłady o asymetrii lewostronnej i prawostronnej (przy czym każda z nich może być skrajna i umiarkowana)
Parametry opisowe rozkładu wartości cechy zbiorowości statystycznej
Parametrem opisowym (charakterystyką, miarą) nazywamy liczbę, która w sposób syntetyczny określa właściwości badanych zbiorowości statystycznych.
Parametry opisowe umożliwiają:
1)     sumaryczny opis rozkładu cechy w zbiorowości statystycznej
2)     porównanie
a)     dwóch lub więcej zbiorowości pod względem  rozkładu tej samej cechy
b)     rozkładów dwóch lub więcej cech w ramach jednej zbiorowości
Zapoznajmy się teraz z klasyfikacją parametrów opisowych.
Parametry opisowe w analizie struktury dzielimy na pięć grup w zależności od tego, czego dane parametry są miarą:
1)     tendencji centralnej
2)     zróżnicowania
3)     asymetrii
4)     spłaszczenia
5)     koncentracji
W zależności od tego, jakie mamy rozkłady empiryczne, wybieramy odpowiednie miary parametrów opisowych, np. prze rozkładzie symetrycznym nie liczymy asymetrii.
Wszystkie parametry opisowe dzielimy na:
a)      klasyczne
-          są wypadkową wartości przyjmowanych przez wszystkie jednostki badanej zbiorowości statystycznej
-          w ramach danej grupy parametrów wykluczają się wzajemnie
-          przy ich obliczaniu nie jest konieczne porządkowanie jednostek
b)      pozycyjne
-          są wyznaczane na podstawie wartości jednej lub kilku jednostek zajmujących szczególną pozycję w badanej zbiorowości statystycznej
-          w ramach danej grupy parametrów uzupełniają się wzajemnie i uzupełniają miary klasyczne
-          przy ich obliczaniu konieczne jest uporządkowanie jednostek według wartości badanej cechy (zazwyczaj od najmniejszych do największych)
Parametry opisowe możemy też podzielić w inny sposób. Na parametry:
a)     absolutne - miary mianowane, wyrażone w takich jednostkach, w jakich ujęta jest badana cecha
b)     względne (stosunkowe) – niemianowane, najczęściej wyrażone w procentach

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz